TẠI SAO MÌNH LẠI THÍCH NHỮNG BỘ SLICE OF LIFE NHẸ NHÀNG, ẤM ÁP (IYASHIKEI)

Iyashikei theo tiếng nhật có nghĩa là “chữa lành” (healing), những bộ iyashikei anime là những bộ slice of life có nhịp phim chậm rãi và rất nhẹ nhàng, ấm áp. Sở dĩ người ta dùng từ “iyashikei” là vì người ta ví những bộ anime này giống như những liều thuốc chữa lành và thanh lọc tâm hồn người xem. Đây có thể nói là một thể loại mà mình rất yêu thích. Một số bộ anime nổi nhất của thể loại này như: Mushishi, Natsume Yuujinchou, ARIA, Usagi drop. Trong bài viết này, chúng ta hãy tìm hiểu tại sao, iyashikei anime lại có những sự thu hút đến vậy.

Có thể chán, nhưng không hề tệ

Iyashikei là một trong những thể loại độc đáo nhất và gần như là “đặc hữu” của anime (chỉ có anime mới có). Là một phần của slice of life nên những bộ iyashikei có chung đặc điểm đó là cốt truyện khá đơn giản, không có nhiều plot twist. Cộng với cái nhịp phim rất chậm và cái chất nhẹ nhàng đặc trưng nên thể loại iyashikei phải nói là rất kén người xem.

Kiểu những người thích xem những bộ shonen hành động khi xem những bộ iyashikei chắc chắn sẽ than phiền thấy chán. “Sao mà nó chán quá thế”, “Mắc buồn ngủ quá!” hay “Không có gì diễn ra hết” thường là những lời phê bình mà thể loại Iyashikei nhận được. Và bản thân mình cũng không phủ nhận những lời phê bình này. Điểm yếu cố hữu của những bộ slice of life nói chung và những bộ Iyashikei nói riêng đó là cái cốt truyện không có yếu tố kịch tính và đơn giản dễ đoán. Và với cái chất nhẹ nhàng của chúng, bạn không thể mong chờ những cảnh hành động hoành tráng như những bộ shonen, bạn không thể mong chờ những tràng cười nghiên ngã như những bộ comedy, bạn không thể mong chờ được “khóc thành sông” như những bộ drama nặng. Thực tế thì những bộ Iyashikei cũng có kết hợp nhiều yếu tố khác nhau, đôi khi cũng có hài hước hay drama, thế nhưng những yếu tố trên đều rất nhẹ dẫn đến những người chú trọng vào mặt giải trí cho rằng những bộ này buồn chán là điều rất dễ hiểu.

Thế nhưng điều đó có khiến những bộ Iyashikei tệ? Mình không nghĩ vậy. Như trong bài viết trước đây của mình đã đề cập, độ hay của phần cốt truyện phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, ngay cả khi cái bản thân cái cốt truyện nó đơn giản thì các tác giả vẫn hoàn toàn có thể xây dựng một cốt truyện tốt nếu có một cái cách kể chuyện hay trình bày câu chuyện nó hấp dẫn.

Và một số bộ Iyashikei đã tận dụng rất tốt điều đó, ví dụ như bộ Natsume, bộ này đã hơn 6 mùa cùng với nhiều tập OVAs khác nhau (chắc khoảng hơn 70 – 80 tập), thế nhưng mình có thể khẳng định rằng mình chưa bao giờ thấy chán khi xem Natsume. Điều này hoàn toàn không phải là do sự đa dạng của cốt truyện, nhiều lúc những câu chuyện theo từng từng tập của bộ Natsume khá giống nhau và khá lặp. Thế nhưng chính cái phong cách kể chuyện quá tuyệt vời của của tác giả đã thu hút mình. Có thể nói những bộ Iyashikei là những bộ có sự kết hợp giữa kể chuyện qua lời thoại và kể chuyện bằng hình ảnh hài hòa nhất mà mình từng xem. Lời thoại của nhận vật rất giản đơn, không thừa của không thiếu, vừa cung cấp đầy đủ thông tin để người xem hiểu rõ . Còn từng cử chỉ, biểu cảm, hành động của nhân vật cũng được rất chú trọng và được thể hiện rất chân thực trong những bộ Mushishi và Natsume. Đặc biệt bộ Mushishi còn có khả năng thể hiện những triết lý sâu rộng chỉ qua một câu thơ hoặc câu nói tổng kết ở cuối phim. Toàn bộ những cảm xúc, vẻ đẹp, giá trị nhân văn điều được truyền tải một cách đầy thông mình qua phần hình ảnh.

Điều này nhiều lúc khiến mình mong ước rằng những bộ như Mushishi, hay Natsume cứ dài vô tận đi, đừng có kết thúc, và cho dù có xem đi xem lại cùng một kiểu câu chuyện mình cũng không hoàn toàn thấy chán. Điều trên khiến mình tự tin rằng những bộ Iyashikei vẫn có phần cốt truyện tốt, mặc dù cái cốt truyện đó có giản đơn đi chăng nữa.

Nhẹ nhàng và hài hòa

Những bộ anime lúc nào cũng không chỉ có một yếu tố duy nhất mà chắc chắn phải là sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau như phiêu lưu+hành động+ fantasy hay mecha+drama+hành động hay hài hước+slice of life,... Do đó, giải quyết vần đề hòa hợp giữa các yếu tố là một bài toán mà bất cứ tác giả nào cũng phải lưu ý.

Ví dụ như trong một bộ anime hành động, nếu bạn tập trung quá nhiều vào yếu tố hành động mà không có đầu tư xây dựng nhân vật thì bộ anime đó sẽ chỉ có yếu tố giải trí mà không có chiều sâu, người xem sẽ không ấn tượng nhiều và sẽ dễ quên chỉ sau vài tháng.

Hay nếu những bộ kinh dị lại quá nhiều yếu tố máu me, bạo lực mà cái cốt truyện có phần gượng ép và có nhiều chi tiết không hợp lý thì sẽ dẫn đến “edgy”, đôi khi sẽ gây phản cảm cho người xem.

Hay nếu yếu tố hài hước quá nhiều mà lại không có duyên hay các tình tiết chọc cười lặp đi lặp lại quá nhiều lần mà không có sự sáng tạo thì cũng sẽ gây mất hứng thú.

Do đó, việc cân bằng các yếu tố trong một bộ anime và khiến cho các yếu tố đó đóng góp vai trò tích cực và hợp lý là một điều không hề dễ dàng tí nào. Chỉ có một số ít bộ anime hành động làm được điều này, những cái tên đầu tiên sượt qua đầu mình đó là FMAB hay Hunter x Hunter.

Trong thể loại Iyashikei thì cái điều vốn nan giải trên, một cách đáng ngạc nhiên, lại không hề khó khăn để giải quyết. Do tính chất nhẹ nhàng sẵn có, các yếu tố trong một bộ iyashikei ví dụ như comedy hay drama được kết hợp rất hài hòa và tự nhiên và không bao giờ gây phản cảm cho người xem.

Có một điều đặc biệt hơn nữa là trong một số bộ Iyashikei như Mushishi, có thể kết hợp các yếu tố “lạ” như kinh dị (một số tập của Mushishi xem khá rùng rợn), thế nhưng nó hoàn toàn không phá hỏng cái chất nhẹ nhàng vốn có của bộ anime này. Mushishi vẫn luôn là chính nó “nhẹ nhàng – trầm lắng – triết lý “ trong suốt tất cả các tập của mình.

Được “dẫn dắt” bởi nhân vật

Những bộ iyashikei có một đặc trưng đó là tập trung rất tốt ở phần nhân vật. Khi xem những bộ này, chúng ta không hề bị “phân tâm” bởi những plot twist kịch tính, hay những cảnh hành động hoành tráng, chỉ có một yếu tố duy nhất mà ta có thể để tâm vào, đó chính là nhân vật. Và yếu tố nhịp phim chậm cũng có sự giúp ích ở đây. Giống như câu nói “sống chậm lại để cảm nhận nhiều hơn”. Khi xem những bộ iyashikei, ta có thể tập trung cảm nhận từng chi tiết, từng cử chỉ, từng hành động, từng biểu cảm của các nhân vật.

Do đó mình luôn có sự đồng cảm và liên hệ rất tốt với những nhân vật trong các bộ iyashikei. Họ giống như những người bạn, người thân của mình vậy.

Trong bất cứ một một bộ anime, manga nào, yếu tố mà mình coi trọng nhất vẫn là nhân vật. Có đồng cảm, thấu hiểu được nhân vật, chúng ta mới có thể thấu hiểu được bộ anime. Khi xem xong một bộ anime thì thứ đọng lại trong ta nhiều nhất cũng chính là nhân vật của bộ anime đó. Một nhân vật mờ nhạt thì bộ anime cũng sẽ rất dễ quên. Một nhân vật được xây dựng tốt và gây ấn tượng có thể gắn bó với chúng ta trong một khoảng thời gian dài, kể cả sau khi xem bộ anime đó từ rất lâu. Một số nhân vật thậm chí có thể trở thành những nguồn động lực để ta phấn đấu trong cuộc sống, truyền cảm hứng cho ta và trở thành một tượng đài, một biểu tượng của các giá trị nhân văn cao đẹp. Do đó, những bộ có đầu tư nhân vật tốt như iyashikei nhận được một điểm cộng rất lớn từ mình.

Buồn và ấm

Đây có lẽ là một yếu tố khá là mang tính “cá nhân”. Bản thân mình trước giờ thích xem những bộ bi kịch (tragedy), thế nhưng càng xem nhiều bộ tragedy hơn, mình càng thích những bộ iyashikei nhiều hơn. Bởi vì càng trải nghiệm nhiều với những điều buồn bã, nghịch lý, bất hạnh trong cuộc sống, ta càng trân trong những giây phút ấm áp hạnh phúc.

Cái chất tuy có đôi lúc buồn nhưng lúc nào cũng tỏa ra sự ấm áp, dễ chịu của những bộ iyashikei thực sự rất là đáng quý. Nó giúp chúng ta tự tin, hy vọng vào ngày mai nhiều hơn. Cho dù cuộc sống còn nhiều trái ngang, nghịch cảnh; hạnh phúc, tình người vẫn luôn hiện diện và tỏa sáng quanh ta.

Cuối cùng, nếu sau bài giới thiệu này, các bạn có hứng thú với thể loại Iyashikei thì có thể check qua những bộ sau đây:

Mushishi

Natsume Yuujinchou

ARIA

Usagi Drop

Amanchu

Flying witch

Barakamon

Sweetness & Lightning

Udon no Kuni no Kiniro Kemari

Haibane Renmei

Non Non Biyori

Tanaka-kun wa Itsumo Kedaruge

Hidamari Sketch

Sora no Woto

Only Yesterday

Shoujo Shuumatsu Ryokou (Bộ này đang phát sóng trong mùa này)

Sangatsu no Lion, Kono Sekai no Katasumi Ni (Hai bộ này tuy khá nặng drama, nhưng mình nghĩ là cũng có một phần Iyashikei trong đó)

Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết này

#Athes