[Movie review] Joker 2019

Xin chào quý độc giả, mình là ad mới #Anthony. Rất hân hạnh được debut với Joker 2019, ứng cử viên vàng cho Oscar kì này.

SPOILER ALERT

—————————

“Tell me your joke”

“No”

“You wouldn’t get it”

*watch the movie anyway*

“Oh. Joker chỉ cố tỏ ra serious thôi. Chứ thực ra diễn biến tâm lý của hắn quá thườn....BANG 

YOU DIED

Nếu các bạn không hiểu trò đùa của Joker, ý kiến của bạn cũng chả có nghĩa lý gì sất. Đơn giản thôi, bạn có hiểu hắn đâu.

Đó chính là trò đùa cuối cùng mà Joker (2019) dành cho khán giả.

Bộ phim là phát súng khai màn cho sự ra đời của Dark DCEU: series phim độc lập về các nhân vật của DC, đề cao tính nghệ thuật. Gọi là series vì DC chưa confirm về sự liên hệ giữa các phim độc lập sau Joker như một vũ trụ điện ảnh.

Với Joker 2019, DC đã thành công khi không cố gắng trở thành Marvel. Họ đã khai mở một con đường đúng đắn khi tập trung khai thác chiều sâu của các nhân vật kinh điển. Đó là cái Dark Deep mà khán giả mong đợi từ DC(Justice League is Edgy). Joaquin Phoenix được vinh danh không phải vì ông thể hiện được một Joker điên loạn, mà vì ông làm cho khán giả đồng cảm với nhân vật này mà không cảm thấy edgy như với Joker của Heath Ledger(bạn không phải tin yêu gì cả, mà là hiểu và chìm vào nội tâm nhân vật. Một số tay anti-social đề cao Joker/Ledger dù không thực sự hiểu nhân vật này). 

1/ Arthur Fleck

Arthur Fleck là một kẻ bệnh hoạn và yếm thế. Hắn sống dưới đáy của một xã hội ngột ngạt và đầy xung đột. Gotham City trong phim được dựng lên như một nhà thương điên khổng lồ.

Khán giả dõi theo Arthur đi qua hàng đống rác rưởi, qua những bức tường nhếch nhác, những góc phố u ám. Anh ta đi trên một con tàu dơ bẩn, tồi tàn. Căn hộ của Arthur cũng chẳng hơn là bao. Nhỏ bé, ngột ngạt, lớn tiếng một chút là nghe hàng xóm chửi rủa. Bên dưới là lúc nhúc hàng đàn chuột to béo nhờ rác rưởi

Cư dân của Gotham thì thật là xứng đáng với thành phố này. Họ sẵn sàng dẫm đạp, lừa lọc, hãm hại nhau để thoả mãn thú tính. Bạo lực hoành hành khắp nơi. Đến nỗi anh hề con Arthur phải dắt súng bên mình để tự vệ. 

Sau màn kịch của ban ngày, cư dân Gotham trở về nhà để xem show hài rỗng tuếch của ông già Murray Franklin, để rồi bị dắt mũi bởi tầng lớp thượng lưu, đại diện là nhà Wayne. Tư gia của họ yên bình, sạch sẽ, lộng lẫy, đối nghịch hoàn toàn với Gotham bất an và bẩn thỉu. Tầng lớp trên muốn quản lý cả Gotham,nhưng họ chẳng thể cảm thông với bất kì ai trong thành phố này.

 Dù vậy, trong cả bộ phim, không có bất kì nhân vật nào nói lên mong ước được rời khỏi Gotham. Thành phố này thực sự là một địa ngục trần gian, nơi giam giữ những kẻ bệnh hoạn và tội lỗi.

Về Arthur Fleck, anh hề đã bị xã hội đánh gục hoàn toàn. Điều đó được thể hiện rõ với cảnh anh hề gầy trơ xương oằn lưng làm việc khúc đầu phim. Xin không đi sâu vào căn bệnh của anh và cách xã hội nhìn nhận nó. Vì nó đã được nói nhiều rồi. Sẽ có người so sánh anh với Chí Phèo tội nghiệp. Nhưng thật sự, Arthur chưa bao giờ được làm người, chứ chưa nói đến mong muốn được lương thiện. Hắn không có cha, chỉ có một người mẹ bám víu vào sự sống. Không ai công nhận “tài năng” của hắn. Mẹ hắn yêu hắn, nhưng không dựa vào hắn như một người đàn ông. Bà mơ mộng đến những Wayne, Franklin trên TV. Và không có Thị Nở nào ở đó để cười với trò đùa của hắn. Cô gái yêu quý của hắn chỉ là tưởng tượng. Đồng nghiệp đâm sau lưng hắn. Xã hội chà đạp hắn. 

Cảnh Arthur làm rớt khẩu súng tại bệnh viện nhi và bị đuổi việc là một cảnh đắt giá. Hắn phải tự vệ trước đám côn đồ. Nhưng hắn phải trả giá bằng sự thất nghiệp. 

Gotham đã THIẾN hắn.

1.1/ Khải hoàn của Arthur Fleck. Nguồn gốc sự đồng cảm với hắn

Arthur Fleck rút súng bắn 3 người để tự vệ. Cái chết của họ gây ấn tượng mạnh vì nó thực. Tiếng súng chát chúa. Những con người còn đang nói cười như điên như khùng bỗng chốc câm lặng. 

Arthur chạy vào nhà vệ sinh. Nhẹ nhõm. Nhảy múa như một cách để ăn mừng cho “chiến thắng” đầu tiên trước những kẻ ức hiếp mình, trong khi khán giả vui cười mừng cho hắn.

“Ơ hay! Ông có type lộn không?!!”

Thực vậy, rất nhiều khán giả đã cheer trước cảnh Arthur bắn người.

Họ không điên. Họ từng bị hiếp đáp mà không thể chống trả. Họ cảm thấy Arthur Fleck đã thay họ giành lấy “công bằng” trên màn ảnh. Một thứ công bằng ích kỉ và khốn nạn.

1.2/ Cái chết của Arthur Fleck

Mong ước được đắm chìm trong ánh đèn sân khấu và tiếng vỗ tay của Arthur Fleck xuất phát từ mong muốn được công nhận của hắn. Hắn chưa bao giờ cảm thấy mình tồn tại, được yêu thương như người “em” Bruce Wayne.

“I just hope my death makes more cents than my life.” - trích từ cuốn sổ tay của Arthur

Thay vì phân tích xã hội kim tiền đày ải Arthur Fleck, hãy đi vào bi kịch hiện sinh của hắn.

Cuộc đời của Arthur Fleck, như trên, đã tận cùng đau khổ. Nhưng hắn sẽ còn đau khổ hơn nhiều. Arthur phát hiện ra mình không là ai cả. Hắn không biết tên cha mẹ ruột. Mẹ nuôi của hắn lại là một kẻ tâm thần đã để bạn trai đánh đập hắn đến phát điên. Chính căn bệnh đó tiếp tục hành hạ Arthur trưởng thành, thay cho bà mẹ của hắn.

Hắn cần một người cha, một người mẹ, một gia đình thật sự, cần được mọi người xem như một con người. Bruce Wayne là tất cả những gì hắn mong được trở thành.

 Đến cảnh đào thoát của anh lùn. Hắn hổn hễn nói với kẻ tội nghiệp “Cậu là người duy nhất từng đối tốt với tôi”. 

Hắn chưa bao giờ đối tốt với cậu cả, Arthur! Hắn chỉ là kẻ hay bị trêu chọc, và không đủ khả năng (và chiều cao) để cười vào mặt cậu thôi! 

Một trò đùa đầy nước mắt. 

Arthur Fleck không có một mối liên hệ tốt đẹp nào với bất kì một ai cả. Cái tên đó, những mối liên hệ mà nó ràng buộc, chỉ toàn đem tới áp bức đè lên một tâm hồn bệnh hoạn.

Hắn đã sẵn sàng trút bỏ nó.

2/ JOKER 

Hãy quên hết đi toàn bộ những điều xảy ra trước khi Arthur khoác lên bộ cánh Joker. Hãy nhìn vào tên hề bảnh tỏn đang khiến cả Gotham lên cơn.

Thằng khùng nhảy múa giữa một Gotham hỗn loạn? Joker!

Gã hề cười vào mặt tay cảnh sát bị đám đông vây đánh? Joker!

Kẻ thể hiện triệu chứng rối loạn cảm xúc khi bị Franklin chỉ trích? Joker!

Kẻ tập hợp bọn đầu trâu mặt ngựa bằng sự điên rồ và nụ cười đầy máu? Joker!

Một tên villain không có xuất thân rõ ràng? Joker!

Joker của Joaquin Phoenix chính là Joker điên loạn mà ta đã quen thuộc. Không sai vào đâu được.

Lần đầu tiên, khán giả cảm thông được với Joker trên màn ảnh, nhờ vào sự tồn tại của Arthur Fleck. 

 Sau khi vứt bỏ danh tính, Joker lần đầu tiên thực sự cảm thấy mình tồn tại. Điệu nhảy khệnh khạng của Joker đánh dấu thời điểm hắn giũ bỏ xiềng xích của xã hội. Hắn ôm choàng lấy sự hỗn loạn đã từng hành hạ hắn và trở thành hoàng tử của nó. Cái danh tính Arthur Fleck vốn không thuộc về hắn. Nó là do Gotham, mà khởi nguồn là mẹ nuôi của hắn, áp đặt lên hắn. Arthur Fleck là kẻ bệnh hoạn bị ức hiếp dã man. Còn Hắn thì không. Hắn là JOKER, đứa con của Gotham City, một con bệnh tâm thần. 

3/ Hình tượng Joker và Batman

Như cười vào mặt dàn villain nhạt nhẽo của MCU, Joker khiến cho khán giả cảm thấy hắn là thực. Một kẻ xấu có thể xuất hiện từ trong những ngóc ngách nhơ nhuốc của xã hội. Một kẻ mà ta có thể đã chà đạp. Một kẻ thình lình xuất hiện và làm đảo lộn cả xã hội.

Joker được sinh ra trong cơn điên của Gotham. Đó là lời giải thích cực hay cho động cơ của một kẻ xấu xa như Joker.

Không thể đưa Superman vào giết Joker được. Quá tầm thường và nhạt nhẽo. Chỉ có một người cũng xuất thân từ Gotham mới khống chế được hắn. Đó là punchline của trò đùa tối hậu là cuộc đối đầu của Joker và Batman: hai kẻ mồ côi điên loạn vứt đi danh tính của mình, chống lại nhau trong một thành phố điên loạn.

Cuối phim, một lần nữa Bruce Wayne chứng kiến cha mẹ của mình ra đi. Khán giả hoàn toàn có thể hy vọng vào sự xuất hiện của một Batman mới, chưa từng có trên màn ảnh. Một Batman thực sự dark deep và khiến người xem tin vào những mâu thuẫn nội tại của mình.

• #Anthony , 2019